Voor het item ‘Health van de maand’ spreken we maandelijks de toonaangevende Health Managers en Chief Vitality Officers van corporate Nederland. Hierbij gaan we op zoek naar hun drijfveren, de uitdagingen, de good practices en de lessons learned. Wat maakt hun aanpak uniek en wat maakt dat zij succesvol zijn in hun rol?
Voorkomen is beter dan genezen
Deze maand is Mandy Hijne-Weltevreden aan het woord. Mandy is Manager Vitaliteit en Gezondheid bij Sanquin. Sanquin scherpte onlangs haar koers aan met de strategie For Life, waarin meer impact maken op de maatschappij – en het leven van patiënten en donors – het streven is. “Onze donors en patiënten staan centraal, maar we mogen onze medewerkers absoluut niet vergeten.”, begint Mandy. “Zonder hen kunnen we er niet zijn voor onze donors en patiënten. Investeren in medewerkers en cultuur staat dan ook hoog op de agenda.”
Alles wat Mandy – en haar werkgroep – doen op het gebied van vitaliteit en gezondheid, valt onder deze pijler. “In veel organisaties gaat het enkel over verzuimdossiers, medewerkers helpen richting herstel of een WIA-aanvraag.”, vertelt Mandy. “Ik wil zo’n verzuimtraject juist voorkomen, of het voor zijn. Dat doe je met behulp van een goed vitaliteitsbeleid.”
Om het vitaliteitsbeleid van Sanquin naar een volgend niveau te tillen, schakelde Mandy de hulp van HC Health in. Tijdens een uitgebreide sessie is er gekeken naar de visie op vitaliteit en hoe deze goed aan te laten sluiten op de For Life strategie. Vanuit daar is de focus op wat Sanquin de komende twee jaar wil doen op het gebied van vitaliteit en gezondheid. Hieruit zijn een aantal thema’s – mentaal welzijn, fysiek welzijn, sociaal welzijn én zingeving – gerold.
Meer weten over het vitaliteitsbeleid ontwikkeltraject? Klik hier en ontdek meer.
Aandacht voor alles
Verzuim blijft echter een belangrijke graadmeter, ook binnen Sanquin. Daarom onderzoekt Mandy onder andere hoe verzuim zich manifesteert, op welke afdelingen het speelt en waarom. Cijfers spelen hier een belangrijke rol in. Deze helpt niet alleen bij het verzamelen van inzichten en het delen van verwachtingen, ze zijn ook nodig om het succes van vitaliteitsinitiatieven en interventies te meten. Toch is dit een lastig onderwerp, aldus Mandy. “Men wil graag weten wat iets oplevert. Stakeholders willen percentages zien, en concreet minder verzuim. Maar helaas werkt het met preventie op verzuim niet zo. Ik ben van mening dat alles wat je investeert op het gebied van verzuim helpt. Dingen bespreekbaar maken bijvoorbeeld, en verschillende oplossingen aanbieden. Aandacht geven, dus.”
Om dat te ondervangen, heeft Sanquin enige tijd geleden onder andere uitgebreid PMO gedaan inclusief een werkvermogen scan. Een uitgebreide vragenlijst die verstuurd is naar alle 2200 medewerkers. Deze scan vraagt medewerkers te delen hoe zij zelf scoren, maar ook hoe Sanquin scoort op thema’s rondom vitaliteit en gezondheid. Een mooi inzicht uit dat onderzoek? “Onze medewerkers blijken ontzettend bevlogen te zijn, ook de oudere generatie.”, vertelt Mandy. “Dat zit ‘m in het maatschappelijke aspect. Mensen krijgen energie van hun vak en vinden het écht leuk. Ze dragen daarnaast iets bij aan de maatschappij. Dit vergroot hun work purpose enorm en dat voelt goed. Daardoor zal een medewerker minder snel uitvallen.”
Zelf de regie nemen
Een vitale medewerker is van grote waarde voor zijn of haar werkgever. Dat spreekt voor zich. Maar niet alleen de organisatie profiteert van een vitale levensstijl van een medewerker, ook het individu plukt er de vruchten van. Vitaliteit is dan ook een verantwoordelijkheid van beide partijen. En daar zit binnen Sanquin de grootste uitdaging. “Intrinsieke motivatie is ontzettend belangrijk. Je moet zo’n vitale levensstijl zelf willen, anders werkt het niet. Je houdt het dan nooit vol.”, aldus Mandy. “En daar zit dan ook de crux. Niet iedereen wil zelf die regie nemen.”
Een andere uitdaging die Mandy ziet? Het leiderschap op vitaliteit. “Het gesprek aangaan met medewerkers en hen vragen hoe het écht gaat, dat vinden we belangrijk.”, begint Mandy. “Een groot gedeelte van onze leidinggevenden groeien echter door vanuit de praktijk en weten ontzettend veel van de inhoud. Hier ligt dan ook – te – vaak de focus op. Terwijl het juist van belang is dat zij zich richten op de mensen áchter de inhoud.”
Levensreddend werk maakt soms ook dat er te weinig tijd is voor een goed gesprek met een kop koffie, merkt Mandy. “Neem de bloedinzameling als voorbeeld. Hier komt het, door bijvoorbeeld ziekte, voor dat medewerkers met zeven collega’s op een afname staan, terwijl er gezien het aantal donoren eigenlijk tien nodig zijn. Je kunt daar niet zomaar een half uurtje vanaf snoepen.”
Hoe gaat Sanquin daarmee om?
Intrinsieke motivatie, daar gaat het bij Sanquin om. Bij de mensen op de vloer én bij hun leidinggevenden. Want mensen die intrinsiek gemotiveerd zijn om aan hun vitaliteit te werken, gaan net dat stapje verder. “Zij komen bijvoorbeeld een kwartiertje eerder naar kantoor voor een gesprek, of gaan zelf op zoek naar oplossingen voor een concreet probleem.”, aldus Mandy. “Daar houdt het uiteraard niet op. We verzorgen bijvoorbeeld ook trainingen op het gebied van vitaliteit en leidinggeven, maar raken ook thema’s aan die herkenbaar zijn voor onze mensen. Denk hierbij aan mentale gezondheid, de overgang en psychologische veiligheid op de werkvloer. Alles om de leidinggevenden handvaten te geven om hier beter mee om te kunnen gaan.”
De vragen die tijdens deze trainingen centraal staat, zijn simpel. Hoe voorkom je dat mensen in verzuim raken, hoe zorg je voor een vitaal team én voor een fijn klimaat, waarin collega’s zelf aangeven waar ze mee zitten. Ook de verschillende tools – en het uitgebreide aanbod aan oplossingen binnen Sanquin – om medewerkers te ondersteunen, komen aan bod.
En dat werkt, merkt ook Mandy. “Eén van onze collega’s kon in verband met een medische privésituatie niet zijn gebruikelijke uren maken. Hij is toen het gesprek met zijn leidinggevende aangegaan. Samen besloten zij dat hij gedurende een bepaalde tijd iedere dag wat later zou beginnen, en wat eerder zou weggaan. Geen volledige bezetting dus, maar het alternatief is waarschijnlijk een ziekmelding. Een mooie oplossing voor beide partijen, dus.”
Goed voorbeeld doet goed volgen
Mandy geeft aan dat niet alleen leidinggevenden een belangrijke rol spelen in vitaliteit, ook de laag daarboven moet zich van zijn beste kant laten zien door bijvoorbeeld deel te nemen aan trainingen en andere initiatieven. “Onze Executive Committee vindt het onderwerp vitaliteit en gezondheid belangrijk. Dat laten ze duidelijk zien.”, vertelt Mandy.
“De directeur van de bloedbank is bijvoorbeeld ontzettend sportief en hecht veel waarde aan fysieke en mentale gezondheid. Zij staat dan ook regelmatig paraat met een concrete bijdrage. Onze CEO en CFO zijn bijna bij elk initiatief betrokken en hebben dan een persoonlijke bijdrage. Heel erg belangrijk als je het belang van dergelijke onderwerpen aan je medewerkers wilt overbrengen.”, aldus Mandy.
Structuur aanbrengen
Volgens Mandy is het nu een kwestie van structuur aanbrengen binnen de organisatie. “Op dit moment weten mensen ons aanbod te weinig te vinden. Ze zien bijvoorbeeld een poster voor een budgetcoach hangen en doen hier vervolgens niks mee omdat er geen dringende behoefte is. Later – wanneer die behoefte er wel is – is die budgetcoach allang weer vergeten.”
Het creëren van een open klimaat is belangrijk om dit te ondervangen. Mandy geeft aan dat medewerkers het gevoel moeten krijgen dat ze met alles bij hun leidinggevende terechtkunnen. “Stappen medewerkers met hun verhaal naar een leidinggevende? Dan kan deze er vervolgens voor zorgen dat er een geschikt vitaliteitsinitiatief wordt aangeraden.”
In de nabije toekomst gaat data een grotere rol spelen, ook op het gebied van vitaliteit en gezondheid. “Door het analyseren van data uit onder andere de werkvermogensscan en het Preventief Medisch Onderzoek, maar ook door ons partnership met onze arbodienst, kunnen we gerichter mensen benaderen en initiatieven opstarten.”, legt Mandy uit.
Om trots op te zijn
Mandy vindt het ontzettend belangrijk dat mensen zich goed voelen bij wat ze doen. Het is dan ook haar ambitie om haar collega’s in hun kracht te zetten. “We hebben samen een stip aan de horizon gedefinieerd. Ik wil vervolgens weten wat iemand van mij nodig heeft om daar te komen.”, vertelt Mandy. “Ik denk met onze medewerkers mee, en houd mensen graag tevreden. Merk ik dat een collega beter op z’n plek zou zitten buiten onze organisatie? Dan help ik daarmee. Liever dat dan een ongelukkige collega die dagelijks met tegenzin naar z’n werk gaat. Dat is ongezond.”
Vanuit deze visie is Mandy samen met de werkgroep met het vitaliteitsbeleid aan de slag gegaan. Het onderwerp vitaliteit en gezondheid staat inmiddels goed op de kaart binnen Sanquin. En daar is ze trots op: “We hebben in de afgelopen maanden zoveel bereikt. Men – van medewerker tot directeur – is echt bekend met het fenomeen en weten ons te vinden én te benaderen.
Over de samenwerking met HC Health
Dat we zo’n mooie visie rondom vitaliteit hebben kunnen neerzetten, hebben we deels ook aan HC Health te danken. We hebben tijdens die sessie zoveel kunnen bereiken. Het heeft ons ontzettend veel inzichten opgeleverd. En het mooiste van alles? Uiteindelijk konden we direct met deze inzichten én de concrete adviezen van Sander aan de slag.’, aldus Mandy. “HC Health heeft ons het steuntje in de rug gegeven dat we nodig hadden. Ik ben ervan overtuigd dat we dankzij hun handvatten in de toekomst mooie stappen kunnen blijven maken op het gebied van vitaliteit en gezondheid.”
